معرفی وبلاگ
حدود ساعت ۷ و ۳۶ دقیقه بعدازظهر 25 شهریور ماه سال 1357 (ساعت ۱۵ و ۳۵ دقیقه و ۵۶ ثانیه به وقت گرینویچ) (روز ۱۶ سپتامبر ۱۹۷۸) استان خراسان به وسیله‌ی یکی از بزرگترین زلزله‌های قرن اخیر ایران به لرزه درآمد و شهرزیبا و تاریخی طبس با سابقه‌ی بیش از ۱۰۰۰ سال قدمت بکلی ویران و ۳۰ آبادای خراب و به ۱۰۰ آبادی دیگر خسارت وارد شد. خسارتهای عمده‌ی این زلزله در شعاع ۳۰ کیلومتری طبس بود و در تهران به فاصله‌ی مستقیم ۵۴۰ کیلومتر و در مشهد به فاصله‌ی مستقیم ۳۸۰ کیلومتر احساس شد. تلفات علیرغم جو هیجان زده‌ی آن زمان رقمی حدود ۲۰۰۰۰ کشته را نشان می داد ولی آمار رسمی در مهر ۵۷ از طرف مرکز آمار ایران ۶۳۶۳ نفر اعلام شد که ۳۶۶۲ نفر در طبس و ۲۷۰۱ نفر در آبادیهای اطراف آن بود -------------------------------------------------
دسته
دوستان تبياني
آرشیو
آمار وبلاگ
تعداد بازدید : 195105
تعداد نوشته ها : 82
تعداد نظرات : 14

استخاره آنلاین با قرآن کریم


آمار سایت



برای نمایش تصاویر گالری كلیك كنید


سرزمین اریایی


Pichak go Up
Rss
طراح قالب
شهرستان طبس تا قبل از زلزله شهريور ماه سال 1357 داراي آثار تاريخي و
باستاني زيادي بوده است كه بعضي از آنان در زلزله از بين رفته است و مقدار
 زيادي همچنان باقي است.
يكي از اين آثار بجا مانده ارگ قديم طبس است كه شما را باگذشته وحال آن
 آشنا ميكنيم   .

ارگ طبس – ارگ طبس از زمان هاي بسيار دور بوده است و تاريخ
ساختمان آن مشخص نيست وليقدمت اين ارگ كه در بسياري از
نوشته‌ها و كتاب‌ها اشاره‌هايي به آن شده است، به بيش از يك‌هزار سال
قبل بازمي‌گردد.

اين ارگ در طول تاريخ و در مقاطع مختلف دچار حوادث و آسيب‌هايي شده كه
 به همين دليل بارها مورد مرمت قرار گرفته است. از جمله
 بوسيله مير حسنخان بسال 1216 قمري توسعه داده شده و داراي 6 
برج بوده كه يكي معروف به برج نادر ميرزا است، وجه تسميه اين برج بخاطر زنداني شدن نادرميرزا درآن بامر مير حسن خان بوده است.
طبس سه قلعه داشته است :الف – ارگ ب – حصار شهر ج – قلعه‌اي
 بنام قلعه باغ كه از بين رفته است. 

ارگ طبس داراي سنگ لوحي است، متن سنگ چنين است.
(لي خمسهالفي بهم حرالو بالحاطمه المصطفي و المرتضي و ابناهما
و الفاطمه)
امير   عرب   داور  كامياب                        در ايام خان  جلالت  ماب
محمد حسن خان و  الانژاد                      بلندي ده كاخ انصاف وداد
به حليتش جست‌وجه حسن                   بشهر طبس بود ارگ كهن
به زر كرد اين قلعه را ابتياع                     بفتواي حكام شرع مطاع
پس آنگونه بتعبير پرداخت چست          به مليكتش چون در آمد درست
كز آن گشت اين قلعه محكم چون كوه    بناها در آن يافت فر و شكوه
دو مصراع بر آورد كلك رفيع                    پي سال تاريخ حصن منيع
بود نام نيكش به دهر آشكار                   بود تا حصار جهان را مدار
                                           في سنه 1216 قمري

 
همان طور كه اشاره شد يكي از اين تعميرها در سال ۱۲۱۶ ه.ق اتفاق افتاده كه تا چند دهه قبل سنگ نوشته آن بر سردر ارگ نصب بوده
است. در اين شعر از ارگ طبس به ارگ كهن نام برده شده مه مبين 
قدمت آن مي باشد.در سال ۱۲۹۲ ه.ق. ودر زمان عمادالملك حاكم
طبس ، بار ديگر ارگ طبس مورد مرمت قرار مي گيرد.اما آخرين بقاياي
آن در زلزله سال 1357 طبس به تلي از خاك مبدل شد.


مشهور است كه اين ارگ راههاي زيرزميني بزرگي به خارج از قلعه شهر
 داشته كه سواري با اسب از داخل آنها عبور مي‌كرده است. 
 
معروف است كه نادرشاه افشار، هفت ديگ طلا كه حاصل لشگركشي وي
به هندوستان بوده است را در ارگ طبس پنهان كرده است. 
ناصر خسرو در سال ۴۴۴ ه.ق. از طبس بازديد بعمل آورده و مدت ۱۷ روز
ميهمان امير گيلكي بن محمد بوده است و در سفرنامه اش طبس را توصيف
 نموده و اشاراتي نيز به وضعيت امنيت و وجود دژ در طبس نموده. فن پوزردر
 سال ۱۶۲۱ ميلادي آن را مي بيند بعنوان قلعه سلطنتي از آن ياد مي كند.
در بعضي از كتابها اشاره هايي به حصار يا دژ طبس شده از جمله فتوح
البلدان كه در قرن سوم هجري قمري تاليف شده. است.
 قبل از زلزله تنها ساكن ارگ ، مرد تنها و فقيري بوده به نام آق سيد علي
ميرزا كه با كمك و مساعدت بازديد كنندگان از ارگ ، زندگي مي كرده.
  آق سيد علي ميرزا در زلزله شهريور ۵۷ همراه با ارگ به خاطره ها
پيوست. اين بناي تاريخي در زلزله سال ۵۷ ويران شد. در دهه
 گذشته ميراث فرهنگي اقداماتي را جهت احياء و مرمت اين بناي
تاريخي آغاز نمود ، بطوريكه از بسياري از قسمتها
آوار برداري شد و دالانها و ديوارهايي از ارگ مجددا پديدار گشتند.
در همين زمان و در طي كاوش پيكر اق سيد علي ميرزا در حالي

 كه با گذشت قريب به 2۳سال از زلزله ، هنوز بقاياي پيكرش  سالم بود
  پيدا شد. وي را در محل ارگ به خاك سپردند و اتاقكي را بر مقبره اش
  بنا نمودند. حالا آقا سيدعلي ميرزاديگر جزئي از ارگ است.

 آسيد علي ميرزا قبل از زلزله طبس در يك فيلم هم بازي كرده است كه فيلم مستند «پ مثل پليكان» پرويز كيمياوي و از مهم ترين فيلم هاي مستند تاريخ سينماي ايران بر مبناي زندگي او ساخته شده است
او كه از خانواده خود و اهالي شهر طبس بريده بود، به تنهايي در گوشه اي از ارگ طبس زندگي مي كرد و پس از زلزله شايع شد كه مردم طبس جسد او را از زير آوار بيرون آورده اند و در محوطه امامزاده اين شهر دفن كرده اند، اما پس از 23 سال زماني كه كارشناسان ميراث فرهنگي براي بازسازي و احياي ارگ طبس به آن جا رفتند جسد او را سالم پيدا كردند.
زماني كه ارگ طبس زير نظر ميراث استان خراسان بود، براي خاكبرداري و يافتن پلان اصلي بنا اقدام شد. در مراحل پايان كار، در يكي از بخش هاي ارگ، جسد او را تقريبا سالم، پيدا كردند. پوست بدن، صورت و لباس هاي او هيچ تغييري نكرده بود. اما به نظر مي رسيد جسد از داخل پوسيده باشد، با اين حال جسد را به راحتي بلند كرده و حركت داده شد. صورت او سالم و از روي عكس و فيلم هاي موجود كاملا قابل شناسايي بود. و اين تعجب همه را برانگيخته بود، چون طبس شهر گرم سيري است»
آق سيد علي ميرزا به دنبال اختلافاتي كه با خانواده اش داشت، آنها را ترك كرده و به تنهايي در ارگ طبس زندگي مي كرد. برخي از مردم طبس براي او احترام زيادي قايل بودندبا اين حال مردم طبس خواستند او را در ارگ طبس دفن كنند. با موافقت مسئولان، جسد او در يكي از راهروهاي ارگ دفن شد. در اين مراسم تمام مردم جمع شده بودند، به طوري كه تا به امروز در هيچ مراسم تشييعي در طبس، چنين جمعيتي ديده نشده بود  شايد اين جريان مردم را به ياد دفن كردن عزيزان و نزديكانشان درزمان زلزله 57 طبس مي انداخت.
در باره او مي گويند:آدم خاصي بود و بعد از فوت پدرش رفتارهاي بعضي از اقوام باعث شد از مردم دوري كند. حتي عده اي به او مجنون مي گفتند. در صورتي كه او، شخصي باهوش، باسواد و خوش ذوق بود و شعر مي گفت و خط بسيار خوشي نيز داشت. اشعاري كه در فيلم خوانده مي شود، متعلق به مرحوم آسيد علي ميرزا است. او روي ديوارهاي ارگ نيز با خط خود اشعار زيادي نوشته بود.»
ظاهرا از آسيد علي ميرزا نوشته هاي زيادي در زير آوار ارگ طبس مدفون شده است
جمعه 1390/9/4 20:47

بزرگترين دستاورد سد سازان ايــراني

بند كريت درسال 1379 به شماره 3523 در فهرستآثار ملي به ثبت رسيده است . از تاريخ ساختمان اين بند اطلاعاتي در دست نيست و بخشياز طاق آجري آن كه در پايين بند وجود دارد در ناحيه تيزه از بين رقته در نتيجه طرحكامل آن محو شده است. در كتاب هاي تاريخي روايات مختلفي در خصوص قدمت بندكريت نقل شده است. از جمله هانري گويلو اين بنا را به دوره مغولنسبت داده است. همچنين در كتاب آب و آبياري در ايران و نگرشي بر سد هاي ايران سابقهاين بند را 400 سال قبل نوشته اند. بنا به گفته اهالي بوميمنطقه طبس، اين بند 700 سال قدمت دارد. اما روايت مستند حكايت از تعمير اين بند دراواسط قرن پنجم هجري دارد. به طور كلي با توجه به تنوع مصالح به كار رفته و ساختاركلي بنا كه در مرحله تعمير بر روي آن انجام گرفته، مي توان استنباط كرد كه بند كريتمتعلق به چند دوره زماني مختلف است. ارتفاع قسمت بيروني بند از كف رودخانه 52 متر وعمق حوضچه آبگير 20 متر و طول آن در قسمت تاج 52 متر است. اين سد در چهار مرحلهاحداث شده و ضخامت تاج آن تنها 1/2 متر مي باشد. سد كريت فاقد سرريز بوده و برآوردميشود كه بيش از هزار روگذري سيلاب را تجربه نموده است.

در بدنه بند دريچه و مجرايي بر انتقال آب به پشتبند وجود داشته و سورا خ هاي متعددي در ارتفاع بند وجوددارد كه اندازه هاي دقيق ومتناسبي دارد . اين سوراخ ها به نام قفل خوانده مي شود. حدود 150 سال قبل 4 متربه ارتفاع بند افزوده شده اين افزايش باعث جلوگيري از متروكه شدن اين بند شده بود. يكي از ويژگي هاي منحصر به فرد بند قديم كه هنر سد سازي ايرانيان را آشكار مي كند،قوسي بودن بند است. بندهاي قوسي مقاومت بيشتري در مقابل فشار هاي ناگهاني، زلزله وحوادث طبيعي دارد.

از 2000 سال پيش تا اوايل قرن بيستم، بلندترين سدهاي قوسيجهان (ايزد خواست فارس، كبار قم، كريت طبس) در ايران احداث شده بودند. در اين ميانسد كريت طبس به ارتفاع شصت متر براي مدت پانصد و پنجاه سال بلندترين سد جهان محسوبميگرديد و يكي از بزرگترين شاهكارهاي صنعت مهندسي ساختمان به شمار ميرود. زلزله سال 1357 طبس با شدت هفت و هشت دهم ريشتر و حداكثر شتاب 0.75 گرم نيز موجب خسارات عمدهاي به سد نشده است.

رئيس اسبق كميته بين المللي سدهاي بزرگ سد كريترا «شگفت آورترين دست آورد بشر در قرون وسطي» ناميده است.

بند كريت در فاصله 42 كيلومتري شهر طبس و 28كيلومتري شرق روستاي كريت قرار گرفته است.

شنبه 1390/8/21 18:30


در زمان سلجوقيان، اسماعيليان بر طبس استيلا يافته و قلاع محكمي در كوههاي آن ساختند. مهمترين اين قلعه ها قلعه معروف براي تربيت فدائيان مطلق مي باشد. طبس در اين زمان پايتخت اسماعيليان قهستان، و نيز مركز آموزش فدائيان مطلق (كه مستقيماً از قلعه الموت دستور مي گرفتند) بوده است.

در خراسان در آن زمان چند قلعه جديد بود كه در دوره سلجوقيان بنا شده بودند و سبك ساختمان قلاع مزبور نشان مي داد كه از ابنيه تازه بوده است. اما سبك بناي قلعه طبس آشكار مي كرد كه در يكي از دوره هاي گذشته بنا گرديده، شايد در دوره اي هنوز اسلام به خراسان نيامده بود. قلعه در ميان كوه به طوري بنا شده بود كه وقتي كسي از قلعه خارج مي شد و به آن مي نگريست متوجه مي گرديد كه كوه با يك سربالايي خيلي ملايم به طرف بالا مي رود. شيب كوه از خارج به سوي قلعه بقدري كم بود كه در موقع راه رفتن شخص احساس نمي كرد كه از يك سربالايي بالا مي رود. بهمين جهت شيب مزبور مانع از اين نمي شد كه از پايين كوه قلعه طبس را در بالاي كوه مشاهده ننمايند. در چهار طرف قلعه وضع كوه همين طور بود و در چهارسمت، زمين با يك شيب ملايم به سوي قلعه مي رفت و در هر سمت مجراهاي مخصوص از خارج منتهي به قلعه مي شد. سازندگان قلعه، بدين سبب زمين را نسبت به قلعه داراي شيب كرده بودند كه آب باران و برف از چهار سمت به سوي قلعه برود و از راه مجاري مخصوص وارد مخازن آب شود، چون به طريق ديگر نمي توانستند در آن كوه براي سكنه قلعه آب فراهم نمايند. همچنين وضعيت فيزيكي قلعه به گونه اي بود كه دروازه قلعه احتياج به نگهبان نداشت. براي اينكه از هيچ طرف امكان صعود از كوه ميسر نبود و كسي نمي توانست خود را به قلعه برساند و هيچكس نمي توانست بعد از خروج از قلعه از كوه پايين برود مگر اينكه خود را پرت كند كه در اينصورت لاشه اش به زمين مي رسيد. در طرفهاي مشرق و مغرب و شمال قلعه فقط كوه بود و جز قلل كوهها چيز ديگري به چشم نمي خورد. اما در قسمت جنوب يك وسعت روشن وجود داشت كه آنجا جلگه اي بود بنام طبس و چون قلعه مزبور نزديك به اين جلگه بود، اسماعيليان آنرا «قلعه طبس» مي گفتند.

    نكته: اسماعيليان در سراسر كشور قلاع زيادي داشتند كه دور از چشم ماموران حكومتي، در آنها فعاليت مي كردند. قلعه طبس، يكي از اين قلعه ها بوده كه وظيفه تربيت فداييان اسماعيليه را بر عهده داشته و بدين سبب از اهميت خاصي برخوردار بوده است. برخي اين قلعه را به اشتباه، قلعه الموت مي خوانند. در حالي كه قلعه الموت، مركز حكومت حسن صباح و در كوه الموت، نزديك قزوين، واقع بوده است.

شنبه 1390/8/21 18:28


 

به نوشته آقاي يعقوب دانشدوست در جلد اول كتاب «طبس، شهري كه بود»، آن طور كه مدارك موجود نشان مي دهد، باغ گلشن طبس به وسيله امير حسن خان، سومين حاكم طبس، از سلسله خوانيني كه به وسيله نادرشاه به حكومت طبس منصوب شدند ساخته شده است.

    در وقفنامه اي كه در سال ۱۲۱۸ هـ ق تهيه شده است، ميرحسن خان، اين باغ و املاك زيادي را وقف اولاد و امور خيريه نموده است ...

    ميرزا خانلرخان اعتصام الملك كه در تاريخ 1294 ق-ه از طبس بازديد كرده موضوع ساختن باغ به وسيله ميرحسن خان را ذكر نموده است،...

    ساير جهانگرداني هم كه از طبس ديدن كرده اند مانند: سون هدين (سوئدي در سال ۱۹۰۶) و خانم آندره گدار (فرانسوي) باغ گلشن را توصيف و از «درختان خرما و مركبات»، «سايه خنك نخلها»، «نغمه زيباي آب روان جويها»، «چمنهاي ميان دو جوي»، «زمزمه باد در ميان درختان» و «فواره هاي متعدد كه آب را مانند تحفه اي به آسمان مي فرستند»، در آن باغ سخن رانده اند.

    برداشت توصيفي تاريخي باغ گلشن، تا حدودي انسان امروز را قادر مي سازد تا گذشته را درك نمايد. باغ گلشن يكي از دو عنصر اصلي شهر طبس مي باشد و عنصر ديگر، ارگ است كه در طرف ديگر شهر قرار دارد. ساختمان سردر و ديوارهاي زيبا و تاريخي آن كه بازگوكننده سليقه هاي گذشتگان بوده بر اثر زلزله سال 1357 از بين رفته و تنها طبيعت سبز باغ، از ايام گذشته سخن مي گويد، طبيعتي مشتمل بر 2000 نفر خرما، 2500 اصله مركبات، 500 اصله انار و ساير ارقام مختلف گياهان.

    معمار اوليه باغ، طبيعت سبز آن را با توجه به نوع درختان، به صورت شطرنجي طراحي وكشت كرده است. باغ گلشن يكي از باغهاي نادر ايران است كه آب جاري دائمي در آن جريان دارد. در اين باغ گونه هاي مختلف گياهان سازگار با اقليمهاي متفاوت آب و هوايي وجود دارد. مانند درخت چنار كه خاص مناطق سردسير است در كنار خرما كه فقط در گرمسيري رشد مي كند.

    باغ گلشن كه ساختمان در ورودي آن در زلزله سال ۵۷ تخريب شد، امروزه نيز به عنوان تفرجگاه اصلي مردم طبس و مسافرين خسته از طي طريق در كوير خشك اطراف شهر، بشمار مي رود

شنبه 1390/8/21 18:26

تا قبل از زلزله شهريور ماه سال 1357 طبس داراي آثار تاريخي و باستاني زيادي بوده است كه بعضي از آنان در زلزله از بين رفته است و مقدار زيادي همچنان باقي است.

از جاذبه هاي تاريخي و گردشگري، بارگاه امام زاده حسين بن موسي الكاظم(ع) - باغ گلشن مزارشيخ ابونصر ايراوه اي (پيرحاجات) روستاي ييلاقي ازميغان روستاي ييلاقي خرو سد وزني قوسي كريت با قدمت حدود هزارسال و 60 متر ارتفاع تاق مشهور به شاه عباس زيستگاههاي منحصر به فرد در كوههاي اطراف غار طبيعي با پديده هاي شگفت انگيز چشمه هاي آب گرم و دهها اثر ديگر را مي توان نام برد.

نام اثر

قدمت تاريخي

آدرس

1- قلعه روستاي هودر

معاصر

بخش دستگردان روستاي هودر

2- قلعه فدائيان حسن صباح

قرن پنجم

روستاي ملوند

3- قلعه پاشنه دران

معاصر

روستاي پاشنه دران

4- قلعه بادام تك

معاصر

روستاي بادام تك

5- قلعه حسن آباد شجاع

معاصر

روستاي حسن آباد شجاع

6- قلعه كلشانه

معاصر

روستاي قلعه كلشانه

7- رباط زنگيجه

معاصر

روستاي زنگيجه

8- رباط ده محمد

قاجاريه

روستاي ده محمد

9- قلعه دستگردان

معاصر

روستاي دستگردان

10- باغ غياثي

معاصر

روستاي منصوريه

11- قلعه ديهوك

معاصر

ده قديم ديهوك

12- قلعه هفت برج(دژ عرب آباد)

 

روستاي عرب آباد

13- درخت چنار امام زاده علي

 

روستاي امامزاده علي

14- درخت چنار بازك

 

روستاي بازك

15- روستاي نايبند( ثبت شده )

 

روستاي نايبند

16- روستاي زردگاه( ثبت شده )

 

روستاي زردگاه

17- رباط چاه گنبد( ثبت شده )

 

كيلومتر 25 جاده ديهوك به فردوس

18- آبگرم روستاي ديگ رستم

 

كيلومتر145جاده كرمان

19- پيربنه

 

روستي پيكوه پيربنه

20- رباط ديهوك

 

ديهوك جنب مركز بهداشتي درماني

21- روستاي سرند

 

مكان تفريحي و گردشگري

22- روستاي ماودر

 

مكان تفريحي و گردشگري

23- درخت گز

 

روستاي اسماعيل آباد

24- آسيابهاي آبي مرغوب

 

روستاي مرغوب

25- روستاي اسفنديار قديم

 

روستاي اسفنديار

26- قلعه و برج بيدستان

 

روستاي بيدستان

27- برج ديده باني

 

روستاي بيدستان

28- اثر عصا و سم اسب حضرت علي (ع)

 

روستاي بيدستان

29- لون هاي بيدستان

 

در ده كيلومتري جنوب روستاي بيدستان

30- قلعه كهنه جوخواه

 

طبس – جوخواه

31- آب انبار قلعه جوخواه

250 سال

طبس – جوخواه

32- مزار جوخواه

700 سال

طبس – جوخواه

33- رباط جوخواه

350 سال

طبس – جوخواه

34- حمام ده قديم جوخواه

معاصر

طبس – ده قديم جوخواه

35- مسجد قديم جوخواه

معاصر

طبس – ده قديم جوخواه

36- كاروانسراي شاه عباسي

 

چشمه شتران

37- كاروانسراي شاه عباسي

 

رباط خان

38- كاروانسراي آجري

 

رباط خان

39- پير كرم

 

رباط خان

40- كاروانسراي شاه عباسي

 

رباط كلمرد

41- كاروانسراي آجري برج كچل بيك

 

رباط كلمرد چشمه خواجه حسن

42- مزار احمد ابن اسحاق

950 سال

پيرحاجات

43- قلعه روت

1000 سال

پيرحاجات

44- باغ پير

950 سال

پيرحاجات

45- قلعه شاه عباس

 

ابتداي خرو عليا

46- حمام مرتضي علي

 

6 كيلومتري روستاي خرو عليا

47- چشمه جعفري

 

5 كيلومتري روستاي خرو عليا

48- بقعه متبركه سيد محمد بن جعفر طيار

بيش از 500 سال

ازميغان

49- نقوش سنگي

 

ازميغان

50- قلعه قديمي حلوان

بيش از 500 سال

روستاي حلوان

51- سد قوسي كريت

بيش از 1000 سال

روستاي كريت


شنبه 1390/8/21 18:24
X