شهرستان طبس در شمال شرقي استان يزد واقع و از شمال به بردسكن از توابع خراسان رضوي و از غرب به استانهاي سمنان ، اصفهان و از جنوب به استان كرمان و از شرق به شهرستانهاي بيرجند و فردوس و نهبندان از توابع خراسان جنوبي و از غرب و جنوب غربي به استان اصفهان و شهرهاي اردكان و بافق از توابع استان يزد متصل ميباشد . فاصله آن با يزد 375 كيلومتر و  مشهد545 كيلومتر  مي باشد. طبس در سال 1380 براساس مصوبه هيئت محترم وزيران از استان خراسان انتزاع و به استان يزد الحاق گرديده است .

اين شهرستان در 55 درجه و 20دقيقه تا 58 درجه و 15دقيقه طول جغرافيايي و 33 درجه و 37 دقيقه عرض جغرافيايي و ارتفاع آن از سطح دريا 690 متر و وسعت آن بالغ بر 55464 كيلومتر مربع.

آب و هواي شهر گرم و خشك با ميانگين سالانه 21 درجه سانتيگراد است .بر اين اساس حداكثر و حداقل دما بدين شرح است : حداكثر 53 درجه در ماه و حداقل 9 درجه در بهمن ماه . ميانگين بارندگي سالانه 6/91 ميليمتر و رطوبت نسبي شهر حداقل 15 تا 65 درصد بستگي به ماه ، روز و ساعت شبانه روز، گزارش شده است . معادن غني ذغالسنگ نشان دهنده وجود جنگلهاي انبوه و درياچه هاي بزرگ در گذشته اي دور در اين منطقه مي باشد . بنابراين مي توان عنوان داشت كه آب و هواي اين سرزمين نيز در طي زمان تغييرات متعددي به خود ديده است . به هر حال مي توان گفت كه زمستان در طبس فقط سه ماه محاسبه ميشود. چنانكه جهانگردي خارجي در اين باره چنين مي نويسد: د رماه مارس امكان دارد كه در موارد نادري بارندگي شود . ليكن در اين ماه غالباً هوا بسيار گرم است . تا ماه نوامبر آسمان بي ابر، هوا خشك و درجه حرارت هنگام ظهر بالاست ...(گابريل،آلفونس، عبور از صحاري ايران ، ترجمه فرامرز نجد سميعي ، آستان قدس، 264،1371)

ارتفاع شهر طبس از سطح دريا 711 متر مي باشد . مساحت تقريبي شهر طبس 25 كيلومتر مربع عنوان شده است .

در فهرست آباديهاي كشور از يك آبادي با نام طبس از توابع لنجان  با موقع جغرافيايي 33 درجه و 28 دقيقه عرض جغرافيايي و 51 درجه و 13 دقيقه طول جغرافيايي ،  با ارتفاع 1940 متر از سطح دريا ياد شده است . علاوه برآن در همين منبع از يك آبادي تحت نام طبسان از توابع بيرجند با موقعيت مطلق 31 درجه و 24 دقيقه عرض جغرافيايي  و 60 درجه و 13 دقيقه طول جغرافيايي با ارتفاع 760 متر از سطح دريا  نامبرده شده است .

بعضي از منابع شهري با نام طبس ( با كسر طا و با ) در يونان قديم نام برده اند . ساير آثار نيز به شهري با همين نام و رسم الخطهاي متفاوت در ساير نقاط نام برده اند كه از آن ميان مي توان به شهري با نام تبس يا طبس ( با كسر طا و با ) در مصر باستان اشاره نمود . گرچه اين ادعا توسط برخي نويسندگان محل ترديد بوده  و مورد تأييد قرار نگرفته است . به طوري كه حسين شهيدي نويسنده كتاب چهارسو ، وجود اين دو شهر را انكار كرده و مفصلاً در مورد ساختگي بودن اين شهرها و داستانهايي كه در مورد آنها مطرح شده است ، بحث مي كند.

به هر حال با توجه به مطالب ارائه شده در فوق و با عنايت به منابع تاريخي و جغرافيايي و سفرنامه ها ، طبس مورد توجه ما در اغلب نوشته ها با نام طبس يا طبس گلشن ذكر شده است . همان طبسي كه در دوره هاي اخير كه اين شهر اهميت پيشين خود را از دست داده بود ، با تون بر روي هم منطقه واحدي را تشكيل داده است . به هر حال با توجه به ذكر موقعيت جغرافيايي ارائه شده  در اسناد و مدارك مورد بررسي كه بر محدوده كنوني شهر طبس  انطباق داشته است ، تمامي نامها از جمله (طبس) (تبس) يسا (طبسين) (طبسان ) ، طبس تمر و طبس گيلكي به عنوان طبس مورد بحث اين نوشته قلمداد شده  و به اين شهر نسبت داده شده است .

واژه ديرينه طبس در تواريخ به صورت ( تابه آ) و (تبس) Tabas آمده است و از ريشه تفس و تفسيدن و تبسيدن به معني داغ شدن و در پيوند با تبش به معني تابش و تابيدن ( تافتن) و در واقع عربي شده آن است و آن را داغي و محل تابش و گرما معني مي كنند . بر اين اساس مي توانيم عنوان كنيم كه طبس از ريشه تابيدن و به معني جاي گرمسير و سوزنده مي باشد كه با توجه به شرايط آب و هوايي شهر واژه اي با مسما براي نام شهر گرمسيري و كويري طبس مي باشد . نويسنده كتابي چهار سو ، با اعتقاد به ريشه مشترك تبس و طبس را يكي از شهرهايي مي  داند كه نامش با جغرافياي دين مهر ارتباط دارد .

با همه اوصاف ارائه شده در فوق ، گروهي را عقيده بر آن است كه كلمه طبس ، اسمي عجمي است و در عربي به معناي سياه از هر چيز و با كسر طا به معناي گرگ به كار رفته است . ابن فندق در تاريخ بيهق مي گويد: طبس در اصل (تبشن يا طبشن ) بوده و به معناي چشمه آب گرم است و نويسنده كتاب سنگ هفت قلم ، آن را كلمه اي قديمي مي داند و به معناي آبگرم و چشمه جوشان در نظر مي گيرد . از اين معنا چنين بر مي آيد كه احتمالاً نام گذاري اين شهر بي ارتباط با آب مورد استفاده در ان نيست . همانطور كه مي دانيد ، طبس از آبي مشروب ميشود كه آثار حيات  در اين شهر مرهون آن است و اين آب كه حتماً از زمان حيات اين شهر جاري بوده ، از مسيري روباز مي گذرد و در فصل گرماي طولاني طبس بر اثر تابش خورشيد ، وقتي به شهرمي رسد ، نسبتاً گرم است . روايت ديگري كه توسط برخي نويسندگان مورد استناد قرار گرفته است ، آن است كه شهر طبس در محلي واقع شده است كه در اين محل در دوران هاي گذشته زمسن شناسي بقاي دريايي به نام تتيس قرار داشته است و احتمالاً تأثير نام اين دريا در نام گذاري شهر طبس يا (تبس) بي تأثير نبوده است .